Mensen met een gezonde leefstijl vertragen of voorkomen daarmee het ontwikkelen van dementie. Een open deur? Uit Nederlands populatieonderzoek blijkt dat meer dan de helft van de mensen denkt dat dementie niet te voorkomen valt door gezond te leven. Het hoort ‘bij het ouder worden’. Bewustwording dat je zelf invloed kunt uitoefenen op het ontwikkelen van dementie kan patiënten helpen een gezonde leefstijl aan te houden. Daarvoor is educatie nodig.

Cognitieve achteruitgang en dementie zijn geassocieerd met risicofactoren en een ongezonde leefstijl, zoals fysieke inactiviteit, roken, hypercholesterolemie en hypertensie. Dat beseft niet iedereen.

Risicofactoren

Een ongezonde leefstijl en een lagere sociaaleconomische status (SES) zijn voorspellers voor de afname van de informatieverwerkingssnelheid en het geheugen. Bij mensen met een lagere SES en een ongezondere leefstijl is er dus ruimte voor verbetering. Op basis van de LIBRA-index (Lifestyl for BRAin health) toetsten onderzoekers de bewustwording over 12 risicofactoren van dementie onder de algemene bevolking: cognitieve activiteit, fysieke inactiviteit, gezond dieet, depressie, roken, diabetes, alcoholgebruik, hypertensie, obesitas, hypercholesterolemie, coronaire hartziekte en nierfunctie.

Leefstijl en hersengezondheid

Bij een steekproefmeting vulden 590 inwoners van de provincie Limburg (leeftijd 40-75 jaar) een vragenlijst in. Van de respondenten dacht 56% dat er geen relatie bestaat tussen leefstijl en hersengezondheid en dat risicoreductie van dementie niet mogelijk is. Mensen met een laag opleidingsniveau (p < 0,001) en een leeftijd boven de 65 jaar (p < 0,01) waren zich hier het minst van bewust. Er werd geen verschil gevonden tussen mannen en vrouwen. Van de respondenten wist 59% niet meer dan 4 van de 12 risicofactoren te identificeren en 12% geen enkele. Cognitieve en fysieke activiteit en een gezond dieet werden het meest genoemd, vasculaire factoren het minst.

Voorlichting kan helpen

De respondenten noemden als grootste drempel voor een hersengezonde leefstijl een gebrek aan kennis (38-42%), gevolgd door een gebrek aan motivatie (13-17%) en tijd (11-14%). Daarmee lijkt er winst te behalen voor een gezonde leefstijl. Dat kunnen we doen door mensen in de spreekkamer voor te lichten over de risicofactoren van dementie. Ook voor de overheid ligt hier wellicht een rol.

Lees meer over het onderzoek Dementia awareness and risk perception in middle-aged and older individuals: baseline results of the MijnBreincoach survey on the association between lifestyle and brain health van I. Heger, et al.