Er zijn veel intitatieven op het gebied van leefstijl en steeds meer zorgprofessionals en patiënten die daar behoefte aan hebben. Maar hoe zorgen we ervoor dat patiënten ook daadwerkelijk bij passend leefstijlaanbod terechtkomen? Uit een recente inventarisatie van de Coalitie Leefstijl in de Zorg blijkt dat dit voor veel zorgverleners én patiënten lastig is. Het aanbod is niet altijd goed te vinden, overzicht ontrbreekt en zorgprofessionals ervaren drempels bij doorverwijzing.
De inventarisatie is uitgevoerd op basis van deskresearch en tientallen interviews met zorgverleners, patiënten en ontwikkelaars van leefstijlplatforms. Zorgverleners doen nu veel op eigen kracht – met eigen Excel-lijsten of losse netwerkcontacten – maar missen een duidelijke structuur. Ondertussen weten patiënten vaak niet waar ze terecht kunnen of verdwalen in het aanbod.
Versnippering maakt het niet beter
De Coalitie bracht 36 platforms in kaart, variërend van landelijke portalen tot lokale initiatieven. Platforms verschillen sterk in functionaliteit, doelgroep en betrouwbaarheid. Sommige zijn puur informatief, andere bieden ook een verwijsmogelijkheid. Het sociale domein is daarbij nog onderbelicht, en er is nog een tekort aan informatie of verwijsmogelijkheden bij specifieke aandoeningen. Er is behoefte aan één centraal platform, waar de specifieke behoeften van de patiënt beter kunnen worden gematcht.
Een warme doorverwijzing – direct, persoonlijk en met kennis van het aanbod – blijkt essentieel. Toch zijn hier allerlei drempels. In sommige regio’s mag alleen een arts verwijzen. En lang niet alle systemen in de zorgpraktijk (zoals EPD’s) zijn gekoppeld aan platforms. Patiënten gaan soms zelf op zoek, maar kunnen vaak niet alle leefstijlplatformen vinden, of raken vestrikt in de verschillende opties. Zij geven bovendien aan dat ze meer vertrouwen hebben in leefstijlaanbod als het via hun arts komt. Voor minder complexe situaties kan een breed toegankelijk platform uitkomst bieden. Maar bij medische complexiteit blijft een persoonlijke verwijzing cruciaal.
Kwaliteit, filters en koppeling met sociaal domein
Een belangrijke conclusie uit de interviews: betrouwbaarheid en toegankelijkheid zijn cruciaal. Zowel patiënten als zorgverleners willen zeker weten dat het aanbod actueel, effectief en erkend is. Maar die kwaliteitscheck blijkt in de praktijk lastig. Verder noemen gebruikers behoefte aan slimme zoekfuncties. Denk aan filters op postcode, aandoening, taal, gezondheidsvaardigheden of type begeleiding. Ook een koppeling met het sociaal domein is gewenst, al blijkt dit in de praktijk technisch en organisatorisch lastig.
Wat is nodig?
Wat zorgverleners vooral willen: overzicht. Een platform dat regionaal en landelijk aanbod integreert, gekoppeld is aan het dossier, eenvoudig werkt en up-to-date blijft. Ontwikkelaars pleiten voor een gezamenlijke aanpak, met duidelijke richtlijnen, ondersteuning in financiering en positionering, en samenwerking met landelijke partijen zoals de Coalitie Leefstijl in de Zorg. De focus ligt nu op een overzichtelijk en toegankelijk doorverwijssysteem – met als doel om zorgverleners beter te ondersteunen en patiënten sneller naar passend leefstijlaanbod te begeleiden.
