Van 20 minuten geconcentreerd door de ‘Ademwasstraat’ tot squatten met Erik Scherder. Het congres Ziektes van de nieuwe generatie was een goed bezochte en afwisselende dag voor iedereen die betrokken is bij de gezondheid(szorg) van kinderen en jongeren.
Levi van Dam, bijzonder hoogleraar veerkrachtig opgroeien, trapte de dag af met een uiteenzetting over de mentale druk bij jongeren. We horen namelijk steeds meer over de mentale problemen bij jongeren, maar betekent dat ook dat het meer aanwezig is, of betekent het vooral dat er meer over gepraat wordt? We zijn ons er in ieder geval meer bewust van. Zeker is wel dat er meer gebruik wordt gemaakt van zorg voor jongeren.
Piek rond 15 jaar
De piek voor het ontwikkelen van psychische problemen ligt rond het 15e levensjaar. Er is, zeker rond die leeftijd een grote druk op de identiteitsontwikkeling. “Er is een ongekend aantal mogelijkheden”, vertelt Van Dam. “Jongeren zijn zoekende naar wat ze willen. Dat kun je digitaal oneindig doen. Dat geeft enorme druk en keuzestress. Hij vergelijkt het met een supermarkt: “Staan er drie soorten jam, dan kies je er één. Staan er twintig, dan weet je het misschien niet meer – en ga je met lege handen naar huis.”
Relaties als fundament
Wat volgens Van Dam de basis is om houvast te krijgen: relaties, relaties, relaties. Gezien en gewaardeerd worden, relaties ervaren waar je steun aan ontleent. Dat is wat mensen gezond en gelukkig maakt. Van Dam: “Dat kan met iedereen zijn. Het gaat om het gevoel ‘hee, wij zien elkaar’.” Dat maakt dat een jongere veerkracht heeft. “Veerkracht werkt als een trampoline”, legt Van Dam uit. “Tegenslag gaat komen, de trampoline wordt ingedrukt, maar uiteindelijk kom je hoger. De trampoline bestaat uit een heel netwerk van draadjes, dat is het netwerk om de jongeren heen. We kunnen jongeren helpen om die relaties aan te gaan en niet achter het scherm te verdwijnen. Tegelijkertijd kunnen we die online wereld benutten om gelijkgestemden te vinden.”
Mentale vaardigheden trainen
Daarnaast is het van belang jongeren mentale vaardigheden aan te leren. “Wie ben ik, hoe werk ik? Wat zijn mijn sterke en mijn zwakke punten? Hoe maak ik contact, wanneer loopt het lekker, wanneer stel ik iemand teleur? En ook: wie ben ik op deze wereld?” Om jongeren met grote groepen tegelijk over na te laten denken, ontwikkelde hij de Mentale Wasstraat. Dit is een bijeenkomst met het gevoel van een festival, waarin de jongeren aan de slag gaan met ademwerk, ijsbaden, positieve psychologie en andere tools om stress te verminderen en veerkracht te vergroten. En daar kregen de bezoekers van het congres in de middag een kleine sneak preview van, door 23 minuten lang te ervaren wat zo’n ademtraining met je doet; terug naar jezelf en een beetje extra veerkracht.
