Huisarts Iris de Vries nam tijdens een preventiereis een kijkje in de keuken van de leefstijlgeneeskunde in Denemarken. Welke kansen ziet zij voor Nederland? “Ambitieuze doelen stellen: dat zouden wij ook meer mogen doen.”
De Vries is voorzitter van Vereniging Arts en Leefstijl en zelf ook leefstijlprofessional. Ze is één van de inspirerende sprekers op het congres Leefstijlgeneeskunde in de spreekkamer in september 2022. “Deze reis was een mooie kans om ons netwerk te verstevigen en breed naar het thema leefstijl te kijken”, vertelt ze.
“Leefstijl vereist domeinoverstijgende samenwerking, ook buiten de zorg. Daar zijn ze in Denemarken al verder mee dan wij: zij zien de leefomgeving als essentieel onderdeel van leefstijlinterventies. Dat oog voor de maatschappelijke effecten van leefstijlinterventies spreekt me enorm aan.”
Chronisch zieken
“Wij kijken vaak in cijfers naar de effecten: hoeveel is iemand afgevallen, wat scheelt dat aan zorgkosten? In Denemarken kijken ze ook naar de gezondheidswinst en de maatschappelijke gevolgen van een interventie. Meer focus op de leefomgeving en gezonder krijgen van chronisch zieke werkende Nederlanders zou ook in Nederland heel kansrijk zijn. Vooral als je die twee thema’s tegelijkertijd aanvliegt”, aldus De Vries.
“Chronisch zieke werkenden zijn een grote groep; 32 procent van de beroepsbevolking is chronisch ziek en dit kost de samenleving jaarlijks 26 miljard euro. Werkgevers en gemeenten kunnen hen op leefstijlgebied veel meer bieden dan een zorgverlener alleen. Als je de arbo-curatieve samenwerking (tussen huisarts en bedrijfsarts) verstevigt, heeft dat een enorme maatschappelijke impact.”
Aanbod inrichten
“Leefstijlinterventies zijn een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de zorg, overheid en andere domeinen”, stelt De Vries. “Samen heb je dezelfde doelen: een gezonde volgende generatie faciliteren (universele preventie) en de ziektelast van chronische aandoeningen verminderen (ziektegerelateerde preventie). Daar moet je op sturen, het moet aan de achterdeur goed geregeld zijn”, zegt De Vries.
Daarmee bedoelt de leefstijlprofessional dat er voldoende aanbod is van leefstijlinterventies waar professionals naartoe kunnen verwijzen. “Er moet capaciteit zijn en het aanbod moet toegankelijk en betaalbaar zijn, ook in de achterstandswijk. In Denemarken richten ze het aanbod specifiek regionaal in, dat zou ik in Nederland ook passend vinden.”
| Schrijf u in voor de maandelijkse gratis nieuwsbrief van Leefstijl in de zorg |
Besluitvorming
Om tot zo’n passend aanbod van leefstijlinterventies te komen, vindt de besluitvorming in Denemarken voornamelijk bottom-up plaats. “Uitgangspunt is de gedachte dat de doelgroep betrokken moeten zijn”, aldus De Vries. “Zo zijn roken en alcohol in Denemarken een groot probleem onder jongeren. Voordat ze daar leefstijlinterventies op ontwikkelen, vinden er heel informeel gesprekken plaats met jongeren zelf. Wat hebben zij eigenlijk nodig?”
Private partijen
Ook inspirerend vond De Vries de samenwerking tussen private en publieke partijen op het gebied van leefstijlgeneeskunde en gezondheidszorg. “Denen staan meer dan wij open voor die co-creatie; ze lijken meer lef te hebben om innovaties uit de private sector los te laten op de publieke sector. Ik vind dat wij dat ook meer mogen opzoeken, gewoon proberen in plaats van uit de weg gaan.”
Doelen formuleren
Wat De Vries betreft is het tijd om nú tot een actiepuntenagenda te komen en mogen we het niet langer laten bij het benoemen van mogelijkheden. “Een preventiereis is prachtig, maar we moeten aan de slag, over alle schuttingen heen. Dat vraagt van de ministeries integrale bekostiging en van ons ambitieuze doelen”, concludeert zij.
“Kijk maar eens naar de doelstellingen die zijn gesteld in Nordic Health 2030. Hier zit geen bescheidenheid in, de doelen zijn groots geformuleerd. Dit biedt meerwaarde en geeft bovendien veel energie. Het is tijd voor meer actie, ook in Nederland.”
Leefstijlroer
Met Vereniging Arts en Leefstijl zet Iris de Vries zich doorlopend in om leefstijl hoger op de agenda te krijgen bij overheid, opleiders en zorgverzekeraars. “Daarnaast vergroten we het handelingsperspectief bij zorgverleners met geaccrediteerde trainingen, e-learnings en kennisoverdracht. Ook reiken we tools aan waarmee leefstijlgeneeskunde een vast onderdeel van de praktijk kan worden. Een mooi voorbeeld is het Leefstijlroer dat de zorgprofessional helpt om het gesprek met zijn patiënt te voeren. Het laat zien dat de patiënt zelf aan het roer staat en kan bijsturen.”
Leefstijlgeneeskunde in de spreekkamer | 22 september 2022 | Utrecht
Iris de Vries is spreker op het congres Leefstijlgeneeskunde in de spreekkamer. Het congres behandelt preventie en behandeling van veel voorkomende aandoeningen vanuit het perspectief van de leefstijlgeneeskunde.
