Patiënten met chronische ziekten voelen vaak angst of weerstand om te bewegen, maar kunnen met de juiste ondersteuning prima gaan bewegen. Zorgverleners kunnen hen hierbij ondersteunen, met behulp van bijvoorbeeld de Beweegcirkel. Dat stellen Kirsten de Klein en Maureen Ros van het Kenniscentrum Sport &Bewegen, tijdens het congres Leefstijlgeneeskunde in de zorg, dat op donderdag 22 september werd gehouden in Utrecht.
Nederlanders zitten gemiddeld 9,1 uur per dag. Daarnaast voldoet 48% van de 18 tot 64-jarigen niet aan de Beweegrichtlijnen. Bij mensen met een aandoening als hart- en vaatziekten, een nieraandoening of COPD voldoet maar 39% aan deze norm. “Patiënten met een bepaalde aandoening vinden het soms spannend om te gaan bewegen”, zegt Kirsten de Klein, Manager Team Fit & Gezond bij het Kenniscentrum Sport & Bewegen. “Zo is het bijvoorbeeld voor hartpatiënten lastig dat ze hun hartslag omhoog voelen gaan bij het wandelen.”
Zorgverleners kunnen de patiënt geruststellen door een medisch advies bij huisarts of specialist in te winnen, of door de patiënt de zogenaamde Physicial Activity Readiness Questionnaire (PAR-Q) in te laten vullen. “Niet bij iedere patiënt is dit nodig, maar sommigen vinden het prettig om goedkeuring te krijgen van hun behandelend arts.”
Beweegcirkel
Uit onderzoek van het Kenniscentrum blijkt dat een kwart van de patiënten het prettig vindt om beweegadvies te krijgen van een zorgprofessional. Daarvoor is de Beweegcirkel ontwikkeld. De cirkel bestaat uit vijf stappen: de eerste is het inventariseren van wat de patiënt eigenlijk al doet. “Vaak verbaast het patiënten hoeveel ze al aan beweging doen”, zegt Maureen Ros, Specialist Team Fit & Gezond. “Ze denken vaak dat ze daarvoor naar de sportschool moeten, maar ook die wandeling met de hond valt hieronder.”
De tweede stap is om samen te kijken naar wat de patiënt nog meer kan doen. “Sluit daarbij aan bij de interesses, wat drijft en motiveert de patiënt? En vooral ‘waarom zou hij of zij dit willen doen?”
Stap drie is het plannen van de activiteiten: wat past er in de dag? “Het is belangrijk om daarbij reëel te zijn. Als iemand normaal gesproken na het werk op de bank ploft, is het niet realistisch om te verwachten dat hij vanaf nu elke avond gaat wandelen. Maak het haalbaar.”
Stap 4 is de uitvoering van de gewoontes en stap 5 is het zetten van vervolgstappen. “Daarbij is het volhouden het belangrijkst, daarbij kun je als zorgverlener een belangrijke rol spelen.”
Tools
Op de website van het Kenniscentrum Sport en Bewegen staat een aantal handige tools, waaronder de Beweegcirkel, voor zorgverleners. Ook is hier de Beweegrichtlijnentest te vinden, waarmee patiënten kunnen testen of zij voldoende bewegen. Als dit niet zo is, ontvangen ze tips om dit te verbeteren.
Interessant?
Op 13 september spreekt Kirsten de Klein op het congres Leefstijlgeneeskunde in de Spreekkamer. Aanmelden kan via deze link.