“De basis van onze gezondheid zit in de darmen; pak dus als zorgprofessional áltijd de darmen mee als stukje van de puzzel”, zegt Karin Pijper, huisarts en medisch directeur van het Microbiome Center.
Zowel in de consumentenmarkt als in de medische wereld ziet Pijper de afgelopen vijf jaar meer aandacht ontstaan voor darmgezondheid, tot haar blijdschap. “De samenstelling van ons microbioom -bacteriën, gisten, virussen en schimmels- in de darmen is gelinkt aan veel verschillende aandoeningen; die kennis hebben we al langer. Een causaal verband is nog altijd lastig aan te tonen, maar de relatie tussen bepaalde samenstellingen van het microbioom en specifieke aandoeningen of allergieën wordt steeds zichtbaarder”, vertelt zij.
Kennisnetwerk
Pijper noemt als voorbeeld reuma, waarvan is aangetoond dat de gewrichtsklachten aanzienlijk kunnen verminderen door het verbeteren van het darmmicrobioom en het aanpassen van de levensstijl. “Het microbioom heeft een grote invloed op ons immuunsysteem, maar ook op het functioneren van diverse organen en de hersenen. Er zijn veel N=1-verhalen, en daarin ontdekken we steeds meer patronen”, aldus de huisarts.
“Het Microbiome Center verzamelt als kennisnetwerk al deze informatie in een databank en brengt kennis snel in de praktijk. Darmflora verbeteren met probiotica is immers veilig en kan op korte termijn al veel verlichting geven”, vervolgt Pijper.
Ontlasting
Collega-huisartsen, medisch specialisten en diëtisten adviseert Pijper dan ook om altijd aan de darmen te denken. “Als zorgprofessi0nal ben je soms gefrustreerd omdat je maar niet verder komt met een gezondheidsprobleem van een patiënt. Je voelt: er is iets, maar je komt er maar niet achter. Het is goed om dan verder te gaan kijken en de darmgezondheid eens onder de loep te nemen”, zegt Pijper.
“Begin eens met uitvragen hoe de ontlasting van de patiënt er eigenlijk uit ziet, hoe de buik voelt; met die informatie kun je al veel. Natuurlijk start je daarna eerst met leefstijladviezen, want voeding, slaap en stress hebben al een eerste uitwerking op het microbioom.”
Leefstijl en probiotica
Als vervolgstap kan een microbioomanalyse een mogelijkheid zijn, vertelt Pijper. “Zijn er veel pathogenen aanwezig? Of te weinig lactobacillen? Zijn er voldoende butyraatproducerende bacteriën aanwezig? Met probiotica op maat kun je vervolgens de samenstelling van het microbioom beïnvloeden, vaak samen met andere stoffen én uiteraard passend leefstijladvies.”
De databank van het Microbiome Center kan uitkomst bieden bij het maken van keuzes tussen de verschillende beschikbare probiotische stammen, en een speciale app maakt het mogelijk de klachten te vervolgen. Pijper: “Daarmee hoop je natuurlijk als arts significante verschillen in de gezondheidsbeleving te zien, en die kennis kunnen we vervolgens via het Microbiome Center weer verder verspreiden.”
Congres
Zorgprofessionals die meer willen weten over leefstijl en het microbioom kunnen een lezing bijwonen van Pijper op het aankomende congres Leefstijlgeneeskunde in de spreekkamer. “Uiteraard neem ik interessante cases mee, en ga ik laagdrempelig in op de link tussen het microbioom en verschillende chronische aandoeningen of langdurige klachten”, zegt zij. Het congres vindt op 22 september plaats in Utrecht.
