Op kinderen met psychiatrische aandoeningen gerichte leefstijlprogramma’s zijn er nauwelijks. Dat is zorgelijk, want zij hebben veel vaker aan leefstijl te relateren klachten dan hun leeftijdsgenoten. Daarom ontwikkelt kinder- en jeugdpsychiater Jet Muskens een leefstijlinterventieprogramma.
Het zijn cijfers waar Muskens best een beetje van schrok. Obesitas komt 4 keer zo vaak voor bij kinderen met psychiatrische aandoeningen dan bij kinderen zonder psychiatrische aandoeningen. Meer dan de helft van de kinderen met psychiatrische aandoeningen heeft slaapproblemen. ‘Dan is een leefstijlprogramma wat bij hun specifieke behoeften aansluiten wel echt nodig’, benadrukt Muskens. Zij is werkzaam bij Karakter Kinder- en Jeugdpsychiatrie Nijmegen
Leefstijlinterventieprogramma
Met subsidie van ZonMw doet ze onderzoek naar hoe zo’n leefstijlinterventieprogramma eruit kan zien. De doelgroep is kinderen van zes tot twaalf jaar met een psychiatrische diagnose. De focus ligt op educatie en behandeling van de hele familie. ‘Je kunt de kinderen pas helpen andere keuzes te maken in bijvoorbeeld voeding als hun ouders ook die andere keuzes maken. En bovendien moeten ouders hun kinderen er echt bij ondersteunen. Zij hebben als rolmodel een voorbeeldfunctie’, weet Muskens
Ingewikkeld
Sommige ouders van kinderen met autisme, ADHD of depressie vinden het best ingewikkeld te bepalen hoe ze op een gezonde manier hun kind toch zoveel mogelijk kunnen laten genieten van het leven. ‘Na een wat zware week om je kind te belonen een keer frietjes gaan eten kan natuurlijk, maar drie keer achter elkaar is onverstandig. Maar wat dan wel als beloning? Daar willen we ouders ook bij helpen’, zegt Muskens.
RCT
Het leefstijlonderzoek voor kinderen met een psychische kwetsbaarheid is een multidisciplinaire aanpak waarbij een team van experts betrokken zijn. Zoals een kinderarts, een kinderneuroloog/ somnoloog, een diëtist, een psychomotore therapeut, cognitief gedragstherapeut, verpleegkundig specialisten en een kinder- en jeugdpsychiater. Het onderzoek is een randomized controlled trial (RCT) waarbij de interventie bestaat uit:
- Het verbeteren van de kwaliteit van slapen met advies van een slaapexpert
- Bewegen stimuleren onder supervisie van een beweegexpert
- Persoonsgerichte dieetadviezen van een diëtist
- Adviezen om de tijd die kinderen naar schermen kijken te verminderen
Omgeving kind
Belangrijk in het onderzoek is ook dat de coach van de familie contact heeft met en op scholen en sportverenigingen. Dat is gelijk een belangrijke tip voor zorgverleners, vindt Muskens: ken het aanbod rondom leefstijl in je regio. ‘Hoe eerder je inzet op leefstijl, hoe groter de kans dat je gezondheidsproblemen vermindert en voorkomt. Daar heb je de hele omgeving van het kind bij nodig. Scholen geven steeds vaker educatie met een groentetuin en beweegactiviteiten zijn er in jouw regio misschien ook meer dan je denkt.’
Het ZonMw-project A multi-modal lifestyle intervention program in routine clinical care for children with mental disorders loopt tot 2024. Muskens: ‘We hopen dat we het daarna breed kunnen implementeren in de zorg voor psychisch kwetsbare kinderen.” Voor meer informatie, mail naar Movementss@karakter.com.
Jet Muskens is een van de sprekers op het congres Leefstijlpsychiatrie in de klinische praktijk op 15 juni in Vianen. Steeds meer wetenschappelijk onderzoek laat zien dat beïnvloedbare leefstijlfactoren zoals beweging, voeding, slaap en niet roken bij mensen met psychische klachten herstel kan bespoedigen en verergering van klachten en terugval kan voorkomen. Het verbeteren van leefstijlgedrag is daarmee een serieuze behandeloptie geworden, naast en als aanvulling op traditionele farmacologische en psychologische behandelingen. Maar hoe kun je leefstijlpsychiatrie integreren en implementeren in de klinische praktijk? Dit congres biedt handvatten die direct toepasbaar zijn om leefstijl onderdeel te maken van het behandelplan. Meer informatie en aanmelden >>>
