In 2050 zal 64% van de Nederlandse bevolking overgewicht hebben. Het aantal mensen met dementie en artrose zal verdubbelen. 12 miljoen mensen leven tegen die tijd met een chronische ziekte. Dat zijn de zorgwekkende uitkomsten van de nieuwe Toekomstverkenning van het RIVM. Dit zal niet alleen de kwaliteit van leven van individuen beïnvloeden, maar ook het zorgsysteem onder druk zetten.
Iedere 4 jaar publiceert het RIVM de Volksgezondheids Toekomst Verkenning. Hierin bespreekt het RIVM de ontwikkelingen in de volksgezondheid en zorg richting 2025.
Cijfers: van 2022 naar 2050
In 2022 had 49% van de volwassenen in Nederland overgewicht, en dit percentage blijft stijgen. Naar verwachting is in 2050 zo’n 64% van de Nederlanders te zwaar. De grootste stijging is te zien bij mensen die nu tussen de 18 en 30 jaar zijn. De belangrijkste risicofactoren zijn te wijten aan een ongezonde leefstijl, waaronder slechte eetgewoonten en onvoldoende beweging.
In 2022 leefden zo’n 261.000 mensen met dementie. In 2050 zal dat toegenomen zijn naar 506.000. Dit zijn niet alleen maar ouderen: 6% van alle mensen met dementie is tussen de 40 en 65 jaar. Het aantal mensen met artrose stijgt van 1,6 miljoen in 2022 naar 3 miljoen in 2050.
Overigens stijgt de levensverwachting naar 86,5 jaar. Dat is bijna 5 jaar langer dan in 2022. Dit zijn over het algemeen ook nog eens gezonde extra jaren. Maar wel leven mensen gemiddeld 10 tot 18 jaar in ongezondheid.
Oorzaken
De belangrijkste oorzaak van deze toename ligt in de huidige leefstijl. De combinatie van ongezonde voeding en een meer sedentaire leefstijl leidt tot meer overgewicht en gerelateerde (chronische) ziektes. Met name bij jongeren is dit te zien; overgewicht begint op steeds jongere leeftijd en er zijn steeds meer jonge mensen met overgewicht. Jongeren zijn minder gaan sporten, hebben meer schermtijd en een gezonde leefstijl is nog weinig vanzelfsprekend, schrijft het RIMV. De gezondheidsproblemen die eerder bij oudere volwassenen werden gezien, komen nu ook voor bij jongvolwassenen en zelfs kinderen. Ook het rookgedrag blijft reden tot zorg; de meeste rokers zijn te vinden onder de jongere leeftijdsgroepen. De vrees is dat de kinderen die nu vapen dit ook op de lange termijn blijven doen en mogelijk overstappen naar gewone sigaretten. Ook problemen met de mentale gezondheid komen onder jongeren steeds meer voor.
Maatregelen voor de toekomst
Om deze problemen aan te pakken en de gezondheid van de Nederlanders te verbeteren, schrijft het RIVM dat er een ‘standvastig gezondheidsbeleid nodig is, met concrete doelen’. In het kader van vergrijzing moet worden gekeken naar woonvormen waarin ouderen met elkaar kunnen leven en elkaar kunnen helpen. Vitale mensen moeten na hun pensioenleeftijd nog kunnen meedoen in de samenleving. Ook moet de discussie gevoerd worden over welke behandelingen, zorg en beslissingen rondom het levenseinde nodig en gewenst zijn. Een tweede opgave zijn de grote gezondheidsverschillen. Focus op de omstandigheden waarin mensen leven in de breedste zin van het woord is hard nodig. De leefstijl van jongeren is een belangrijk punt van aandacht, net als het kunnen blijven leveren van goede zorg bij een grotere vraag en meer personeelstekorten. Tot slot noemt het RIVM als vijfde opgave een gezonde inrichting van de leefomgeving, rekening houdend met de gevolgen van klimaatverandering.
Het volledige rapport en de themaverkenningen zijn te lezen via deze link.
