Een gezonder Nederland in 2040, dat is het doel van het Nationaal Preventieakkoord. Dit akkoord is gesloten met ruim 70 partijen, waaronder ook de Nederlandse Diabetes Federatie. Binnen het Nationaal Preventieakkoord loopt het programma 2diabeat, een landelijk programma met een lokale aanpak gericht op het terugdringen van het aantal mensen met type 2-diabetes.
Het programma is geïnitieerd door de Nederlandse Diabetes Federatie, Diabetes Fonds en Diabetesvereniging Nederland. Er is gekozen voor een lokale aanpak omdat de directe leefomgeving van een individu een grote rol speelt in gedragsverandering en het aannemen van een gezonde leefstijl. Na een ontwerpfase is het programma dit jaar concreet van start gegaan in enkele stadswijken, waaronder Geitenkamp in Arnhem en de Schilderswijk in Den Haag. Onder leiding van een lokale aanjager en ondersteund vanuit het landelijke programma werken professionals in zorg, welzijn en bedrijfsleven samen om bewoners te stimuleren tot een gezonde leefstijl. Om professionals ook echt handvatten te geven en tot een gezamenlijke aanpak te komen, zijn en worden tools ontwikkeld die in eerste instantie lokaal worden aangeboden. De producten worden ook ontsloten in de NDF Toolkit Persoonsgerichte diabeteszorg en preventie. In dit artikel besteden we aandacht aan het NDF Preventiepad en de NDF Gesprekskaart Leefstijl.
NDF Preventiepad
Het NDF Preventiepad ondersteunt professionals om vroegtijdig in contact te komen met mensen met een hoog risico op diabetes en om met hen in gesprek te gaan over de juiste interventie op de juiste plek. De focus ligt op leefstijl en het doel is om diabetes te voorkomen of zo gezond mogelijk te leven met diabetes. Het NDF Preventiepad bestaat uit stappen die de professional en de cliënt samen zetten. Elke stap is een beslismoment, richting de juiste interventie op de juiste plek. Het NDF Preventiepad komt nog dit jaar beschikbaar in de NDF Toolkit Persoonsgerichte diabeteszorg en preventie.
Diabetes Risicotest
De eerste stap is in principe altijd: het doen van de . Dit is ook een belangrijk onderdeel van de aanpak in de wijken. Mensen vanaf 45 jaar wordt geadviseerd jaarlijks deze test te doen om de kans op diabetes in te schatten. De Diabetes Risicotest is in tal van versies beschikbaar. Deze zijn allemaal te vinden op diabetesrisicotest.online.
Bij een verhoogd risico op diabetes zal tijdens het gesprek met de zorgverlener nadrukkelijk de leefstijl aan de orde komen. Immers, als we het hebben over het voorkomen van type 2-diabetes is een verandering van leefstijl cruciaal. Maar voor de meeste mensen is er weinig moeilijker dan dat. Daarom is een goed gesprek zo belangrijk: over wensen, over blokkades, interesses, haalbare stappen.
NDF Gesprekskaart Leefstijl
Voor dat goede gesprek kan de NDF Gesprekskaart Leefstijl van meerwaarde zijn. Vooruitlopend op de presentatie van het NDF Preventiepad kan dit instrument nu al ingezet worden. Eigenlijk gaat het om een set van drie producten, die in wisselwerking het onderwerp leefstijl herkenbaar en laagdrempelig bespreekbaar maken. De set, bestaande uit de Gesprekskaart (consultvoorbereiding), de Spreekkamerkaart, een Wachtkamerposter en Tips voor gebruik, is te vinden in de rubriek Mijn Gesprek over leefstijl, op ndf-toolkit.nl.
De NDF Gesprekskaart Leefstijl is een manier om het persoonsgericht te hebben over leefstijl en te komen tot gezamenlijke besluitvorming. Het bestaat uit vier leefstijlthema’s: Voeding, Bewegen, Welzijn en Zelfzorg. Elk thema is weer onderverdeeld in zes aandachtspunten. Onder het thema Bewegen zijn dat bijvoorbeeld: Fitter worden, Sterker worden, Minder zitten, Dagpatroon, Risico’s, Sporten.
Gesprekskaart (consultvoorbereiding)
De kans op een goed gesprek neemt toe als de patiënt of cliënt vooraf aan het denken wordt gezet en invloed krijgt op de ‘gespreksagenda’. Daarvoor is de Gesprekskaart. Deze is in te vullen door de patiënt/cliënt, hetzij thuis, hetzij in de wachtkamer.
Spreekkamerkaart
De professional heeft in zijn spreekkamer nagenoeg dezelfde kaart op tafel liggen. Dat is de Spreekkamerkaart, met suggesties om het gesprek goed te openen en te voeren.
Wachtkamerposter
De poster is een afbeelding van de Consultvoorbereidingskaart. De poster laat leefstijl zien als iets wat veel kanten heeft en waarover je kunt praten.
Strategische inzet
De set Mijn Gesprek over leefstijl maakt het grote en spannende onderwerp leefstijl concreet en behapbaar. Door het ‘op te knippen’ in gewone, menselijke aandachtspunten kunnen mensen zich persoonlijk relateren, zowel wat betreft hun behoeften als doelen. De set helpt om deze benadering bewust toe te passen in het patiëntcontact, bij het stellen van doelen en het maken van haalbare afspraken. En om daarop terug te komen bij volgende gesprekken en het eventueel bespreekbaar maken van nieuwe aandachtspunten.
Bij de inzet van deze instrumenten is het belangrijk om aandacht te hebben voor de lokale aanpak rondom een gezonde en actieve leefstijl, doorverwijzing en multidisciplinaire samenwerking.
NDF Toolkit Persoonsgerichte diabeteszorg
Zoals gezegd is Mijn Gesprek over leefstijl een nieuwe rubriek in de NDF Toolkit Persoonsgerichte diabeteszorg en preventie. Het doel van de toolkit is om zorgverleners met informatie en instrumenten te ondersteunen bij het aangaan van ‘het andere gesprek’, waarin niet de aandoening maar de persoon centraal staat. De toolkit telt inmiddels 18 rubrieken en het aanbod groeit gestaag. Daarbij wordt samengewerkt met leden van de NDF en tal van kennispartners, waaronder Pharos, Amsterdam UMC, Diabetescentrum/Diabetes Mentaal, Jan van Ooijenstichting, Kenniscentrum Sport en Bewegen, Wageningen University & Research, Bas van de Goor Foundation en de Universiteit Maastricht.
Meer informatie: Ndf-toolkit.nl
Author information
Affiliations
-
journalist, Bohn Stafleu van Loghum, Houten, Netherlands
Nathalie Ekelmans
Corresponding author
Correspondence to Nathalie Ekelmans.